Biz Neden Başaramayalım

Isparta’nın Kuyucak köyünün lavanta üretimi ile ismini dünyaya duyurması sonrası gözler Uzunköprü’deki lavanta projesine çevrildi.
Trakya Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü, Edirne İl Özel İdaresi ve Uzunköprü Kaymakamlığı tarafından hazırlanan ‘Lavanta Yetiştiriciliği’ projesi ile Türkiye’de ilk lavanta fidesi ekimi Mart ayında Salarlı köyünde gerçekleştirilmişti. Lavanta ekimine destek veren Kaymakam Kemal Yıldız, çiftçilerin genelinde bölgemizde birkaç ürüne bağlı üretim yaptığını belirterek, “Lavanta bölgenin alternatif tarımı olacak.” Demişti.
Lavanta ekimi ile ilgili olarak Isparta’nın Keçiborlu ilçesine bağlı Kuyucak köyünde 1970’li yıllarda susuz ve kıraç arazilerde deneme amacıyla başlatılan lavanta üretiminin geldiği boyut Uzunköprü’ye büyük umut oldu.
Ancak 1970’li yıllarda Fransa’dan getirilerek deneme amacıyla Kuyucak’ta üretilmeye başlanan lavanta bitkisi, bölgenin havasını ve toprağını sevince bir köyün kaderini tamamen değiştirdi. Bugün yaklaşık 3 bin dekardan fazla arazide, yılda 120 bin tondan fazla lavanta üretimi yapılan Kuyucak köyündeki tarlalar Temmuz ayının gelmesiyle adeta mora boyandı.
Kuyucak köyündeki lavanta üretiminin başarısını kurumsal bir destekle turizm hareketine dönüştürmek için kolları sıvayan Keçiborlu Kaymakamlığı, bir proje hazırlayarak BM Kalkınma Programı ve Anadolu Efes’in ortaklaşa yürüttüğü ‘Gelecek Turizmde’ destek fonundan yararlanma hakkı kazandı. Yüzlerce başvurunun arasından birinci seçilen ‘Keçiborlu Lavanta ile Kalkınıyor’ projesi kapsamında desteklenen köylüler, aldıkları turizm ve hizmet eğitiminin ardından ziyaretçilerini ağırlamaya başladılar.
Bu etapta gerçekleştirdikleri projenin Kuyucak’daki başarıyı tekrarlayabileceğini ifade eden Uzunköprü Kaymakamı Kemal YILDIZ; “İnanıyorum ki bu proje Uzunköprü için ilerde bir gelir kapısı olacaktır. Burada en büyük sorunlarımızdan biri göç. Bu sorunu ortadan kaldırabilmek için el ele bu tip projeler üretmeliyiz. Yaşanan bu göçü önlemek ve gençlerimizi burada tutabilmek en büyük arzumuz. Bunun alt yapı çalışmalarını başlattık. İnşallah burada yaptığımız lavanta deneme ekimi başarıya ulaşır ve hep birlikte buralardan güzel ürünler alırız. Lavanta ekimiyle bölgenin ekonomisine, burada ki çiftçilerimizin gelirinin yükselmesine destek sağlamış oluruz.” Dedi.
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Adnan Tülek ise proje hakkında yaptığı açıklamada, Trakya’da getirisi ekilen diğer ürünlere göre fazla olan lavantanın tarımının yapılması amacıyla çalışma başlattıklarını söyledi. Fransa ve Bulgaristan’ın lavanta üretiminde önde olduklarını anlatan Tülek, lavanta ekimini Trakya’da artırma yönündeki çalışmalarını şöyle anlattı:
“Ekimi fazlaca olan Bulgaristan’dan Uzunköprü Kaymakamlığı ile yaklaşık 700 bin adet lavanta fidesi temin edildi. Yaklaşık 150 bin fideyi biz aldık ve enstitü içerisindeki bir alanda köklendirilmesi çalışmalarına başladık. Enstitümüzde köklendirmesi yapılan fideler sonbahara doğru lavanta ekmek isteyen çiftçiye makul bir bedelle dağıtılacak. Lavantanın ortalama 10 yıllık bir ekonomik ömrü var. Maksimum verime 2 ve 3’üncü yılından sonra ulaşıyor. Dekardan da 4 ile 12 litre arasında bir yağ verimi söz konusu. Ortalama 8 litre bir yağ elde ediliyor. Lavanta yağının litre fiyatı şu anda Bulgaristan’da 80-100 avro arasında alıcı buluyor. Dekardan da 8 litre elde edildiğini düşünürseniz oldukça karlı bir ürün. Lavanta yağı, uçucu yağlar arasında dünya ticaretinde çok önemli bir yere sahip. Bu kapsamda da ihtiyacın karşılanması anlamında Fransa ve Bulgaristan büyük miktarlarda üretim yapıyor. Fransa’da yaklaşık 200 bin dekarlık bir ekim var, Bulgaristan’da da 100 bin dekara yaklaşıldığı söyleniyor.” Trakya’nın toprak yapısı ve coğrafi anlamda lavanta tarımına uygun olduğunu vurgulayan Tülek, “Bizim sadece Trakya’daki bazı marjinal alanları değerlendirerek, Bulgaristan’daki ekim alanlarına ulaşmamız mümkün. Bu, süreç alacak bir durum. Bu alanlara ulaşmak için belli sayıdaki çiftçiyi lavanta ekimine özendirmemiz lazım. Bunun yanında yeterli fideyi temin etmemiz gerek. Lavanta bitkisinin tarımı tamamen mekanizasyona dayalı bir şekilde yapılıyor. Hemen hemen her aşamasında mekanizasyon var. Çok iş gücü gerektirmeyen bir bitki. Şöyle bir durumda söz konusu, Bakanlığımız tıbbi bitkilerde iyi tarım uygulaması yapıldığı zaman dekar başına 100 lira da destek veriyor. Bu da çok önemli bir unsur.” diye konuştu.